केही बैंकले रोके कर्जा
काठमाडौं – वाणिज्य बैंकहरुले लगानीयोग्य पुाजी कम हुदै गएको भन्दै मुद्धति खातामा रहेको निक्षेप बाहिरिन नदिन ब्याजदर बढाएका छन् ।

गत वर्ष लगानीयोग्य पुाजीको चरम अभाव हुादा बैंकहरुले महंगो ब्याजदरमा मुद्धति निक्षेप उठाएका थिए । यसपाली पनि तरलता अभावको संकेतहरु देखिन थालेपछि बाणिज्य बैंकहरुले आफ्ना मुद्धति निक्षेपकर्ताको रकम बाहिरिन नदिन ब्याजदर धमाधम ब्याजदर बढाएका हुन् ।

‘तरलता अभावको सम्भावना कायमै छ, गत बर्ष लिएको निक्षेप बाहिरिन सक्ने सम्भावना देखेपछि ब्याजदर बढाउनुपर्ने बाध्यता भएको हो’ एक बैंकरले भने । गत वर्ष बैंकहरुले महंगोमा दरमा उठाएको मुद्धति निक्षेप परिपक्व हुन थालेको छ । केहीको पुस र अधिकााशको माघमा परिपक्व हुदैछ । ऋण लगानी गर्न रकम नभएपछि गत वर्ष वाणिज्य बैंकले बजारबाट १४ प्रतिशतसम्ममा निक्षेप उठाएका थिए ।

अधिकााश बैंकको मुद्धति निक्षेपको रकम फिर्ता हुने समय आएपछि यसलाई रोक्न बैंकले व्यक्तिगत मुद्धतिमा ब्याज दर बढाएको नेपाल राष्ट्र बैंक स्रोतले बतायो । “अहिले बजारमा पर्याप्त तरलता रहेका बेला लगानी गर्ने रकम समस्या देखिन्दैन” स्रोतले भन्यो “गत साल महंगोमा उठाएको व्यक्तिगत मुद्धति निक्षेपलाई रोक्न बैंकले ब्याज दर बढाएका हुन् । बैंकिङ प्रणालीमा अझै ४६ अर्ब रुपैयाा तरलता छ ।” पर्याप्त तरलता हुदाहुदै बैंकले मुद्धति निक्षेपको ब्याज दर बढाएको स्रोतको भनाई छ ।

अहिले बैंकबीच ब्याज दर बढाउन प्रतिस्पर्धा देखिएको छ । बैंकहरुले पैसा उठाउन व्यक्तिगत मुद्धति निक्षेपमा न्युनतम् १० प्रतिशत ब्याज दिने प्रस्ताव गरेका छन् । मेगा बैंक, सेन्चुरी, माछापुच्छ्रे, बैंक अफ काठमाण्डु र सानिमाललगायत अधिकााश वाणिज्य बैंकले १० प्रतिशत ब्याज दिने योजना सार्वजनिक गरेका छन् ।

यस्तै स्ट्याण्डर्ड चाटर्ड बैंकले पनि १ वर्षमा ९ प्रतिशत ब्याज दिने मुद्धति निक्षेप योजना बिहीबार सार्वजनिक गरेका छ । राष्ट्रिय वाणिज्य, कृषि विकास र नेपाल बैंकबाहेक प्राय सबै बैंकले मुद्धति निक्षेपमा ब्याज दर बढाएका छन् ।

लगानी गर्न पुाजी नभएपछि सानिमा बैंकले पनि कर्जा रोक्न लागेको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) भुवन दाहालले बताए । विकास न्युजसंग कुरा गर्दै उनले केही बैंकमा तरलता भएपनि अधिकााश बैंकसंग लगानी गर्ने रकम नभएको जानकारी दिए । केही बैंकले कर्जा रोकिसकेको जानकारी पाएको उनले सुनाए । निक्षेप तान्न सानिमाले पनि ब्याज दर बढाएको उनले बताए ।

“१२ प्रतिशत ब्याजमा निक्षेप उठाउदा कर्जाको ब्याजदर कति हुन्छ ? तपाइ नै अनुमान गर्नुस,” उनले भने, “त्यसैले सानिमाले घरकर्जा १३ र अन्यलाई १५ प्रतिशत ब्याज लिने भएको छ ।” कर्मचारी संचय कोषलगायत अन्य संस्थागत लगानीकर्ताले पनि ब्याज दर बढाएर १२ प्रतिशत पुऱ्याएको उनको भनाई छ ।

पुस मसान्तभित्र अर्बो रुपैयाा करको रुपमा राज्यको ढुकुटीमा जाने भएकाले आउदा दिनमा तरलताको अभाव हुने संभावना देखिएको माछापुच्छ्रे बैंकका सीईओ निरजकुमार श्रेष्ठ बताउछन् । अहिले नै राज्यको ढुकुटीमा ३ खर्ब रुपैयाँ बचत रहेको बताउदै उनले पुसमा करको रुपमा रकम थप हुदा बजारमा तरताको समस्या आउने संभावना रहेको बताए ।

तरलताको अवस्था तलमाथि भइरहेकाले बैंकलाई योजना बनाउनका लागि प्रक्षेपण गर्न समस्या परेको उनको भनाई छ । गत वर्ष लिएको व्यक्तिगत मुद्धति निक्षेप रोक्नलाई ब्याजदर बढाउनु परेको उनको भनाई छ । माछापुच्छ्रेले अहिले व्यक्तिगत निक्षेप रोक्न वार्षिक १० प्रतिशत ब्याज दिने योजना ल्याएको छ ।

संचय कोषलगायत संस्थागत निक्षेपकर्ताले ब्याजदर बढाएर १२ प्रतिशत पुऱ्याएको उनको भनाई छ । कोषका कामु प्रशासक दीपक रौनियारले बैंकले मुद्धति निक्षेपमा १२ प्रतिशतमा ब्याज दिएको बताए ।

चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमाशमा अधिकांश बैंकको आधार ब्याजदर १० प्रतिशत हारहारीमा रहेको थियो । बैंक अफ काठमाण्डुले बिहीबार आधार दर १०.८६ प्रतिशत रहेको जानकारी दिएको छ ।

प्रकाशित समय : ११:२५ बजे