नेपाली आकाशमा शुक्रबार अलि नसोचेकै दृश्य देखियो । थाई एयरवाइजको जहाज यात्रुहरु बोकेर त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अवतरणको तयारीमा थियो । तर मिस एप्रोच गर्दै पाइलटले जहाजलाई ओभरसुट गरि फर्काए । जहाज घुमेर केहीबेर ललितपुरको आकाशमा होल्ड भयो । त्यहाँबाट केहीबेरपछि मकवानपुरको आकाशमा पुग्यो । तैपनि अवस्थामा फेरबदल आएको थिएन । जहाज बाराको आकाशमा गएर उसैगरि होल्ड हुँदा झण्डै २ घण्टा २० मिनेट बित्यो । यात्रुहरुमा एकैपटक नैराश्यता र छटपटी बढीसकेको थियो । तर लामो प्रयासपछि जहाज विमानस्थलमा अवतरण सफल भयो । कारण एउटैमात्र थियो, खराब मौसम ।

मौसम बिग्रिएर लगातारको बर्षाले अवतरण गर्नैनसक्ने अवस्था बनेपछि जहाजले उपयुक्त समय भेट्टाउनकै लागि काठमाडौं, ललितपुर, मकवानपुर र बाराको आकाशमा २ घण्टा बढी बिताउनुपरेको थियो । इन्डिगो एयरलाइन्स र कतार एयरलाइन्सको जहाजले पनि यही नियती ब्यहोर्नुपर्‍यो ।

अन्तर्राष्ट्रिय उडानको यो हविगत हुँदा आन्तरिक उडानहरु सबै रद्द हुन पुगे । बिहिबार बिहानैदेखि परेको बर्षाले वायुसेवाहरुलाई उडान अवतरण गर्न पर्याप्त मात्रामा भिजिबिलीटी पुगेन । फलतः त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट हुने १५० वटा उडान प्रभावित भए । आकाशमा उड्नेहरु असुरक्षित बन्दा जमिनको अवस्था झनै भयावह छ ।

शनिबार बिहानै नख्खु खोलाले घेरेपछि टहरोमा बसिरहेका कामदारहरु छतमा बसेर उद्दारको प्रखाईमा थिए । सुरक्षाकर्मीहरु उद्दारका लागि पुगेपनि लामो समय अलमलिए । डोरी फालेर उनीहरुको उद्दार गर्ने कोशिस गरियो । त्योभन्दा अघि नै तीन जनालाई बगाईसकेको थियो । छतमा चार जना थिए । तर प्रखाईको ४५ मिनेटसम्म पनि कुनै गतिलो संयन्त्र त्यहाँ नपुगेपछि मच्चिएर आएको बाढीले टहरो बगायो र उनीहरु चार जना बागमतीमा हेर्दाहेर्दै बिलिन भए । जुन भिडिओ अहिले सामाजिक सञ्जालभरि देख्न सकिन्छ ।

घटनापछि गृहमन्त्री रमेश लेखकले भीजीबीलीटी कम भएका कारण उद्दार गर्न नसकिएको बताए । तर उनीहरु बग्दै गरेको भेलमा पसेर काभ्रेका चनिकलाल तामाङले दुई जनाको उद्दार गरे । २०३८ सालपछि नख्खुखोला यो तहले उर्लिदै आएको थियो । पुल बगाइरहेको थियो । खोला आसपासका घरलाई बगाउँदै आएको नख्खुखोलाको उच्च बहावमा चनिकलाल हाम फालेका थिए । अर्थात् सरकारले सकिएन भनेको ठाउँमा चनिकलालले सके ।

यी सबै दृश्यले विपतको पूर्वतयारीमा कति संयमित थियो भन्ने प्रस्टै भयो । संघीय राजधानीमै सरकार पुग्न सकेन भने अन्य स्थानको अवस्था कस्तो होला सहजै अनुमान लगाउन सकिन्छ । बाढीमा बग्नेहरुका लागि सरकार बिरानो बन्यो । यसपटक पनि उहीँ नियती दोहोरियो । पूर्वतयारी र समयमै उद्दार कार्य नहुँदा बग्ने बगिरहे । सरकार दौडधुपमै सीमित बन्यो ।

बाढी पहिरोका कारण काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्लामा मात्रै यो रिपोर्ट तयार पार्दासम्म ३४ जनाको मृत्यु भएको छ । काठमाडौंमा ११ जना, ललितपुरमा १८ जना र भक्तपुरमा ५ जना गरी ३४ जनाको मृत्यु भएको काठमाडौं उपत्यका प्रहरी कार्यालय रानिपोखरीले जनाएको छ । देशभर अहिलेसम्म कम्तिमा ५० जनाले ज्यान गुमाइसकेका छन् । मकवानपुरको इन्द्रसरोबर गाउँपालिका–३ सिस्नेरीमा बेपत्ता भएका ६ बालकमध्ये ३ जनाको शव फेला परेको छ ।

काठमाडौं उपत्यकालाई अन्य जिल्लासँग जोड्ने सबै नाकाहरु बन्द भएका छन् । पृथ्वी राजमार्गका विभिन्न स्थानमा गएको पहिरोले शनिबार बिहानैदेखि यो सडक खण्ड बन्द बनाएको छ । काठमाडौं–मुग्लिन–नारायणगढसम्म शनिबार रातभर सवारी चलाउन रोक लगाइएको छ ।

नियती फेरिएन

कुनैबेला नेपालीको नियती यस्तो थियो कि, मासु खानकै लागि दशैं नै पर्खिनुपथ्र्याे । तर त्यो नियती बद्लिएपनि दशैंकै मुखमा मात्र चिल्ला बाटोघाटो देख्न पाइने नियतीले भने नेपालीहरुलाई सुखसँग बाँच्न दिएको छैन । संघ सरकारदेखि स्थानीय तहसम्मले दशैकै बेला मर्मत सम्भार र बाटो सोहरसारमा लागिपर्छ ।

त्यसमा पनि दशैंकै मुखमा यात्रा गर्दै हुनुहुन्छ भने होसियार, देशले बनाएका राजमार्गहरुको अवस्था यस्तो छ कि, घरबाट सकुशल यात्रामा निस्किएको मान्छे सकुशल गन्तव्यमा पुग्छ कि पुग्दैन भन्ने चिन्ता हुन्छ । उता घरकालाई निद्रा पर्दैन, यता यात्रामा रहेको व्यक्ति ज्यान नै दाउमा चढाएजसरी यमराजलाई छल्दै हिड्नुपर्ने बाध्यतामा छन् ।

देशभरका सडकहरुको अवस्था चार ठाउँ टालिएको भोटोभन्दा तहसनहसपूर्ण छ । त्यसमा पनि कतिपय राजमार्ग र स्थानीयस्तरका सडक बाटोहरु चाडपर्वलाई लक्षित गरि मर्मत सम्भार गरिएका छन् । तर त्यही बाटो पनि दुईदिन पानी पर्न नपाउँदै भत्किने, माथिबाट पहिरो आउने र यातायात सेवा नै अवरुद्ध हुनुपर्ने अवस्थामा पुग्छन्।

विहिबार बेलुकादेखि शनिबार दिनभर पनि लगातार पानी परिरहेको छ । अझै चारदिन यसैगरि पानी पर्ने पूर्वानुमान भएपनि शनिबार रातिदेखि अलि कम हुने प्रक्षेपण छ । तर यत्ति पानी पर्दैमा देशभरका अधिकांश राजमार्गहरु अवरुद्ध बनेका छन् । सरकारले हाईअलर्ट जारी गर्दै दुईदिन रात्रिकालिन सवारीसाधन चलाउन रोक नै लगाएको छ ।

अन्य देशका सरकारले बर्षैभरि सडक पूर्वाधारलाई प्रमुख प्राथमिकता राखेर मर्मत सम्भारदेखि सुविधासम्पन्न बनाउनमा जोड दिएका हुन्छन् । तर एउटा नेपाल सरकार छ, जसले कुनै पर्व विशेष वा ठूलै दुर्घटना भोगिसकेपछिमात्रै जिउमा तातो लगाउँछ । फलतः पानी पर्न बित्तिकै यातायातका सञ्जाल नै अवरुद्ध भएर जनताले दुःख पाइरहेका छन् ।

देशभर कहाँ कहाँ सडक सञ्जाल अवरुद्ध भयो ? सूची हेरौं ।

१. धेरै पानी परेपछि काठमाडौंदेखि चितवनसम्मको सडक खण्ड शुक्रबार बेलुका सातबजेदेखि शनिबार बिहान ५ बजेसम्मका लागि बन्द गरिएको छ ।

२. पहिरो झर्दा काठमाडौं–नौबिसे सडकखण्ड अवरुद्ध भएको छ । राति सवारी चलाउन रोक लगाइएको छ ।

३. पृथ्वीराजमार्ग अन्तर्गत धादिङको धुनवेशी नगरपालिका–९ मा पहिरो जाँदा सडक दुवैतर्फ बन्द छ ।

४. हेटौंडा–काठमाडौं राजमार्गमा ढुंगा र माटोले सडक अवरूद्ध हुँदा यातायात ठप्प छ । मकवानपुरको इन्द्रसरोवर गाउँपालिका–२ सुकौरामा पहिरो आउँदा दुबैतर्फको सडक बन्द भएको छ ।

५. सिन्धुलीस्थित मध्यपहाडी लोकमार्गमा गोलन्जोर गाउँपालिका–६ स्थित सडकमा ढुंगा माटो खसेपछि दुवैतर्फ यातायात बन्द भएको छ ।
६. काभ्रेको रोशी गाउँपालिका–८ चारसयबेँसीस्थित बिपी राजमार्गमा आएको पहिरोले सडक अवरुद्ध छ ।

७. सिस्नेरी–दक्षिणकाली सडकखण्ड पनि पहिरोले पूर्ण रूपमा बन्द छ ।

८. कपिलबस्तुको शिवराज नगरपालिका–१ मा पहिरो खसेर पूर्वपश्चिम राजमार्ग पूर्ण रूपमा बन्द छ ।
९. अर्घाखाँचीस्थित सन्धिखर्क–सडक खण्डमा पहिरो जाँदा आवतजावत ठप्प छ ।

१०. गुल्मीको सत्यवती–६ स्थित रूद्रबेनी खोलामा पानीको बहाव बढेकाले सडक अवरूद्ध भएको छ ।

११. कोशी प्रदेशस्थित विराटनगरबाट गाइघाट जाँदै गरेको बस कोशी ब्यारेजबाट चिप्लीएर नदीमा खसेको छ । २० जना सवार सबैको उद्दार गरिएको छ ।

आइतबारसम्म भारी वर्षा हुने सम्भावना रहेकाले शुक्रबार र शनिबार राति ५६ जिल्लामा रात्री बस नचलाउन सरकारले अलर्ट जारी गरेको छ ।

देशभरको अवस्था बुझ्न यो सूची हेरौं

०००

प्रकाशित समय : १८:१८ बजे